Afrikaanse verzetshelden
Filmrecensie ‘Les Hommes Libres’
Regisseur Ismaël Ferroukhi laat in Les Hommes Libres een andere kant van het verzet zien. Deze film gaat namelijk over het aandeel dat Noord-Afrikaanse migranten in Frankrijk hieraan hebben geleverd.
Het is 1942, Parijs is bezet door de Duitsers en de Franse politiemacht en het Franse leger is op haar hoede.
Younes komt uit Algerije en woont sinds een paar jaar in Frankrijk om geld te verdienen voor zijn familie. Op een dag wordt hij door de Franse politie opgepakt. Als hij hen belooft de Arabische gemeenschap te bespioneren, mag hij weer gaan.
Belangrijk decor is de grote Moskee in Parijs. Een beter decor had Ferroukhi niet kunnen kiezen. Het gebouw doet denken aan een Moors paleis met zijn prachtige mozaïeken en een binnenplaats met waterpartijen en fonteinen levert heel wat mooie shots op.
Het hoofd van de moskee, goede rol van Michael Lonsdale, doet alsof hij met de nazi’s meewerkt maar verschaft Joden intussen valse papieren en heeft bovendien onderduikers in zijn moskee.
Younes begint steeds meer te beseffen dat er geen neutraal terrein bestaat en dankzij zijn joodse vriend en zanger Salim Halali raakt ook hij bij het verzet betrokken.
Enige minpunt in de film is het liefdesverhaal tussen Younes en de communistische Laila. Deze relatie had meer impact gekregen als hij verder was uitgewerkt.
Het lijkt er overigens op dat het om een vrij liberale moslimgemeenschap gaat. De vrouwen wijken qua kleding niet af van andere vrouwen uit die tijd. Sommigen hebben een hoofddoek achter op hun hoofd. Younes gaat alleen af en toe naar de moskee. Je ziet slechts een keer een beeld van moslims die zich in de moskee buigen voor het gebed. Het lijkt of de regisseur, zelf van Frans-Marokkaanse afkomst, eerder een brug wil slaan tussen twee culturen. Hij wijst de kijker er als het ware op dat grenzen tussen rassen wegvallen. De enige scheidslijn is die tussen geestelijk vrije en geestelijk onvrije mensen. Mensen die weigeren zich bij het kwade neer te leggen.
Het ingehouden spel van de hoofdspelers, de authentieke sfeer en de bedrieglijk eenvoudige cameravoering versterken de boodschap van de film. Ferroukhi is een meester in het schilderen met licht waardoor menig shot de allure van een verstilde foto krijgt. Ik denk aan de oude Marokkaanse vrouw in de nachtclub waar Halali zingt. Hoewel het om een duistere ruimte gaat, lijkt ze bijna op te lichten met haar kleine kohlomrande oogjes en haar feloranje haar dat onder haar hoofddoekje vandaan kroest.
Les Hommes Libres lijkt een lofzang op het goede. De mooie kanten van de Arabische cultuur; zoals de architectuur en de meeslepende muziek, maar ook dat er mensen zijn die zich niet door de duisternis laten verblinden.
Ferroukhi bewijst dat je ook zonder gewelddadige scenes en jamesbond-achtige taferelen een aangrijpende film over de oorlog kunt maken.
Drama met Tahar Rahim, Michael Lonsdale en Mahmud Shalaby. Regie en scenario: Ismaël Ferroukhi, 110 min.