Verzwegen moeder – G. Klönne

Rixa heeft goede herinneringen aan haar jeugd en denkt met liefde terug aan haar grootouders in de pastorie in Mecklenburg, Oost-Duitsland. Maar dan ontdekt ze dat haar moeder een geheim met zich mee draagt dat heel haar jeugd in een ander perspectief zet.

Verzwegen moeder is een lijvige roman die het verhaal van drie generaties Duitsers beslaat. Afwisselend wordt het verhaal verteld van hoofdpersoon Rixa, een vrouw in de veertig die op zoek gaat naar het geheim van haar moeder. De andere verhaallijn vertelt hoe haar grootouders, het predikantsechtpaar Theodor en Elise zich staande houden in de voormalige DDR.
Auteur Gisa Klönne heeft voor dit verhaal geput uit haar eigen familiegeschiedenis. Ze is de kleindochter van een predikant uit Mecklenburg en was jarenlang gescheiden van haar familie door het Ijzeren Gordijn. Je kunt merken dat ze het verhaal met veel precisie en liefde heeft geschreven.

MYSTERIE
Ze schetst een levendig en schrijnend beeld van het leven in de voormalige DDR. De jonge gedreven dominee Theodor en zijn artistieke Elise zijn dol op elkaar maar de armoede en oorlog drijven hen bijna voorgoed uit elkaar. Of eigenlijk vooral het grote mysterie dat hen samenbindt en tegelijk eindeloos van elkaar verwijdert. Rixa’s moeder Dorothea gaat gebukt onder dit geheim dat zo zwaar op haar drukt dat het leven haar uiteindelijk te veel wordt.
Het verhaal van Rixa begint met de mededeling dat haar moeder een fataal auto-ongeluk gekregen heeft op dezelfde plek als waar haar lievelingszoon Ivo twaalf jaar eerder om het leven kwam. Ook hij was ongelukkig en zag het leven niet meer zitten. Waarom juist Ivo zo belangrijk voor haar was, wordt trouwens nooit heel duidelijk. En ook niet waarom Rixa’s ouders zijn gescheiden. Het is alsof Klönne wat moeite gehad heeft al haar personages even goed uit de verf te laten komen. Andere personages zoals Theodor en Elise, Amalie en Dorothea zijn juist weer wel mensen van vlees en bloed.

IK BEN JE MOEDER NIET
Rixa wordt geplaagd door vage herinneringen uit het verleden die haar op het spoor brengen van een groot familiegeheim. Rixa is getalenteerd musicus en toch heeft ze het uiteindelijk niet verder gebracht dan barpianiste op een cruiseschip. Het lijkt of haar talent door haar moeder en grootouders niet gewaardeerd wordt. Zoals die keer dat ze als dertienjarige Schuberts Die Winterreise, ook de titel van deel 1 van de roman, speelt. De volwassenen verstijven zienderogen als zij dit lied over verraad van een geliefde ten gehore brengt. Rixa denkt dat het ligt aan haar gebrekkige uitvoering maar de echte oorzaak blijkt veel schrijnender zijn, zo zal ze jaren later ontdekken. Een andere herinnering die steeds terugkomt is het bezoek dat ze met haar moeder en oma aan een kerkje bracht en de woorden: ik ben je moeder niet.
Rixa is vastbesloten de geschiedenis van haar moeder te ontrafelen en stuit in haar zoektocht op meer geheimen. Wat is er gebeurd met Amalie, de oudste dochter van Theodor en Elise. De muzikaal begaafde dochter die aan het eind van de oorlog op mysterieuze wijze is omgekomen en die door alle broers en zussen wordt doodgezwegen. Hield Theodor, haar vader, van haar op een ongeoorloofde manier? En hoe zuiver was Theodor eigenlijk? Rixa weet het niet meer als zij een foto ontdekt waarop haar grootvader met de SA-ers lijkt te heulen.
Hoewel dit haar eerste roman is, schreef ze eerder verschillende thrillers waarmee ze literaire prijzen won. Die ervaring heeft haar zeker geholpen bij het schrijven van dit boek. Knap is het hoe Klönne de lezer tot het laatst toe in spanning weet te houden over de vraag wie de verzwegen moeder is.

G. Klönne, Verzwegen moeder, 2014, Ambo Anthos, 413 p., ISBN 9789047204084, € 19,99.